نور مناسب برای رشد گیاه

نور: مهمترین پارامتر متغیر وابسته به رشد و نمو گیاه است و گاهی اوقات میتواند عاملی محدود کننده نیز باشد.

بنابراین در نتیجه کمبود نور طبیعی خورشید بهره گیری ازنورهای رشد مصنوعی در گلخانه های تجاری و یا حتی گیاهان آپارتمانی امری ضروری میباشد.

دلایل استفاده از نورهای رشد متفاوت است مثلا بخاطر افزایش میزان فتوسنتز یا برای ایجاد تغییر دوره نوری.

مدت زمانی که گیاه نور دریافت میکند را دوره نوری میگویند.

در ادامه برای بررسی نور رشد گیاه با سبزتجهیز همراه باشید.

انواع مختلف نورهای رشد عبارتند از:

لامپهای رشته ای INC
لامپهای فلور سنت
لامپهای هالوژن
لامپهای تخلیه باشدت بالا HID
لامپهای LED که نسل چهارم نورهای رشد را تشکیل میدهند

بررسی نورهای رشد LED

طراحی ال ای دی ها مانند تراشه های کامپیوتری انجام شده است و این چراغ های رشد میتوانند تا 50 هزار ساعت دوام و کارایی داشته باشند. ال ای دی ها نمیسوزند بنابراین نیاز به تعویض مداوم ندارند. در مورد مصرف برق ال ای دی ها نسبت به سایر چراغ های رشد بسیار کم مصرف و پربازده هستند. از دیگر مزایای ال ای دی ها میتوان به نصب سریع وآسان – طول عمربالا – حرارت گرمایی بسیارکم نیز اشاره کرد.

قبل از انتخاب نورهای رشد باید عوامل مختلفی را در نظر گرفت :

توان مالی
نوع محصول
کارآیی
کیفیت و کمیت
مدت زمان نور و تاثیرآن بروی رشد و نمو گیاه.

نورهای رشد گیاه انواع مختلفی دارند که با توجه به نیاز و بودجه پرورش دهندگان انتخاب میشوند.

گیاهان برای رشد، گلدهی، تولید بذر و تولید میوه نیاز به انرژی نور دارند و بدون نور کافی ذخایر انرژی گیاه تخلیه شده و گیاه از بین میرود.

هنگامی که گیاه کمبود نور را تجربه میکند دیگر رنگدانه سبز تولید نمیکند و دچار زردی وسفیدی، ساقه های بلند و کشیده، ریزش برگ ها و از دست دادن جوانه های گل می شود.

انواع نورهای LED

(TLED) های لوله ای LED

تاپ لایت ها

اینترلایت ها سیستم های روشنایی هستند با خروجی بالا و حرارت کم که بطور ویژه برای گلخانه های هیدروپونیک عمودی. کشت بافت و اتاق های رشد استفاده می شوند. نورهای رشد اینترلایت به گیاهان بصورت افقی و عمودی اجازه عبور نور را میدهند و برای محصولاتی مانند صیفی جات استفاده می شوند. TLED ها نورهای رشدی هستند که جایگزین لامپهای سنتی و قدیمی فلورسنت در کشت بافت مورد استفاده قرارمی گیرند.

*نور از ذراتی به نام فوتون ساخته شده وقتی یک منبع نوری روشن است فوتون هایی منتشر میشوند که چشم انسان قادر به دیدن آنها است. فوتون های با طول موج های کوتاه 450 تا 490 نانومتر نور آبی از خود ساطع می کنند و فوتون های باطول موج بلندتر 635 تا 700 نانومتر نور قرمز منتشر می کنند.

گیاهان فقط طیف خاصی از نورها را جذب می کنند. طیف خاصی که گیاهان قادر به جذب آنها هستند به نام تابش می باشد.و محدوده طول موج PAR تابش فعال فتوسنتزی 400 تا 700 نانومتر را شامل می شود.

گیاه بسته به مراحل رشدی مختلفی که دارد میتواند از رنگهای خاص نورهای رشد بهره لازم را ببرد. مثلا در مرحله رویشی گیاه افزایش نور آبی منجر به بهبود این مرحله میگردد و در مرحله گلدهی افزایش نور قرمز سرعت رشد گیاه را افزایش داده و بازدهی را بالاتر میبرد.

* اصطلاحات تخصصی مربوط به نور های رشد

چگالی شار فتوسنتزی PPFD:

می توان گفت تعداد فوتون هایی که برحسب میکرومول در متر مربع بر ثانیه درمحدوده تابش فتوسنتزی 400 تا 700 نانومتر تولید میشوند. یا به عبارت دیگر فوتون های فتوسنتزی در محدوده که در هر ثانیه به نقاط مختلف گیاه میرسند. PAR

لوکس LUX: مقدار لومن منتشرشده در هر متر مربع را می گویند.

لومن: میزان پوشش نوری که ال ای دی ها فراهم می کنند.

PAR: تابش فعال فتوسنتزی محدوده نوری است که گیاهان می توانند برای چرخه های مختلف رشدی ازآن استفاده کنند.

عوامل مختلفی به میزان نوردریافتی گیاه تاثیر میگذارد :

PPFD مانند: چراغ های رشد – ارتفاع نصب شده – چیدمان نورهای رشد.

آنالیز و آگاهی از میزان میانگین برای هر نوع محصول

PPFD گیاهی یک راهنمای بسیار مفید برای طراحی تاسیسات و انتخاب نورهای رشد میباشد.

فوتون ها ذراتی هستند که با سلولهای درون گیاه تعامل دارند و روی رشد گیاه تاثیر بسزایی می گذارند.

مقدار فوتون هایی که سلول های گیاه PPFD درنتیجه با افزایش برخورد میکند نیز افزایش می یابد و همچنین مقدار فتوسنتز و تولید ترکیبات شیمیایی توسط گیاه نیز بطور قابل توجهی افزایش می یابد.

PPFD یک پارامتر مهم برای خرید نورهای رشد نسبت به لومن می باشد. توصیه می شود هنگام خرید نورهای رشد فقط این پارامتر را مورد بررسی قرار دهید. تولید کنندگان نورهای رشد معمولا به همراه محصول خود نمودار را منتشر میکنند.

بنابراین خریداران نورهای رشد میتوانند PPFD متناسب با موردنیاز گیاه خود نسبت به خرید نورهای رشد اقدام کنند.

PPFD های توصیه شده برای انواع محصولات کشاورزی:

گیاهان گلدار و میوه به PPFD بیشتری نسبت به سبزیجات برگی نیاز دارند.

PPFD صیفی جات: نیاز نوری صیفی جات 12 الی 16 ساعت نور در طول روز می باشد.

برای مرحله نشا 100 تا 200 میکرومول

مرحله رویشی 500 میکرومول

مرحله گلدهی و باردهی محصولات 500 تا 600 میکرومول

PPFD سبزیجات برگی: سبزیجات برگی مانند کاهو به دوره نوری کوتاه تری نیاز دارند اما ثابت شده است اگر میزان ساعات نوری را افزایش دهیم 30 درصد به ازای 16 ساعت دوره نوری افزایش عملکرد را خواهیم داشت.

PPFD سبزیجات برگی در مرحله نشا 100 میکرومول در مرحله رویشی و رسیدگی 100 الی 250 میکرومول در متر مربع / ثانیه