مقدمه
از فرمول غذایی هیدروپونیک چیزی میدانید؟ کشت هیدروپونیک محصولات در سال‌های اخیر به طور قابل‌توجهی در سرتاسر جهان افزایش‌یافته است، زیرا امکان استفاده مؤثرتر از آب و کود و همچنین آب‌وهوا و عوامل کنترل آفات را فراهم می‌کند. هیدروپونیک به معنای رشد گیاهان بدون خاک است.که در این حالت مواد مغذی که به طور طبیعی در خاک موجود است برای استفاده توسط گیاهان در دسترس نیست. گیاهان هیدروپونیک می‌توانند از طریق آب و محلول غذایی که در سیستم هیدروپونیک در اختیار آنها قرار می‌گیرد، مواد مغذی را به دست آورند. همچنین تولید هیدروپونیک باعث افزایش کیفیت و بهره‌وری محصول می‌شود که منجر به رقابت‌پذیری و درآمد اقتصادی بالاتر می‌شود.
مواد مغذی گیاه هیدروپونیک می‌تواند یک مسئله پیچیده به‌حساب بیاید یا به‌سادگی مخلوط کردن و ریختن باشد. هرکسی که با مواد مغذی هیدروپونیک آشنایی نداشته باشد از فرمول اثبات شده یک تولیدکننده معتبر استفاده می‌کند و به‌سادگی دستورالعمل‌های روی ظرف را دنبال خواهد کرد. مواد مغذی هیدروپونیک به طور مستقیم در دسترس گیاهان هستند. سیستم‌های هیدروپونیک می‌توانند گلوگاه‌های تولید را که در مواد مغذی دخیل هستند از بین ببرند. سپس این امر باعث افزایش ظرفیت‌های روبه‌رشد این نوع سیستم‌ها می‌شود. برخلاف کود دادن به گیاهان کاشته شده در خاک که روند ساده‌ای دارد، فرایند تأمین مواد مغذی برای گیاهان هیدروپونیک پیچیده‌تر است.
نسبت مواد مغذی در فرمول غذایی هیدروپونیک
نسبت مواد مغذی بسته به عوامل مختلف تغییر خواهد کرد:
- نوع گیاه
- مرحله رشد گیاه
- بخش‌هایی از گیاهان که می‌خواهید رشد کنند مانند برگ، میوه و ریشه
- شدت نور، آب‌وهوا، فصل و دما
عناصر غذایی یکی از اصول اساسی هر سیستم هیدروپونیک برای رشد گیاه هستند. برای اینکه کود در یک فرمول غذایی هیدروپونیک گنجانده شود، باید در آب محلول باشد. در غیر اینصورت، کارخانه نمی‌تواند به آن دسترسی داشته باشد. با سیستم هیدروپونیک، پرورش‌دهنده کنترل کاملی بر اجرای کود از نظر نوع و غلظت دارد. ترکیب مواد مغذی مهم است و بیش از 20 عنصر برای رشد گیاه موردنیاز است. کربن، هیدروژن و اکسیژن از هوا و آب جذب می‌شوند.
ترکیب عناصر موجود در مواد مغذی طراحی شده برای خاک با ترکیبات هیدروپونیک متفاوت است. زیرا گیاهانی که در خاک رشد می‌کنند بیشتر این عناصر را از خاک می‌گیرند. در هیدروپونیک خاکی وجود ندارد که بتوان عناصر را از آن دریافت کرد، بنابراین این دو از نظر ترکیب بسیار متفاوت هستند، زیرا به‌عنوان یک غذای گیاهی کامل طراحی نشده‌اند و ممکن است محلول در آب نباشند.
مواد مغذی در فرمول غذایی هیدروپونیک
سیستم هیدروپونیک به‌عنوان رشد گیاهان در آب حاوی مواد مغذی تعریف می‌شود. گیاهان بدون 17 ماده مغذی ضروری نمی‌توانند به‌درستی عمل کنند. این مواد مغذی برای انجام فرایندهای حیاتی و رشد گیاه موردنیاز هستند. مواد مغذی ضروری گیاه را می‌توان به‌طورکلی به‌عنوان درشت مغذی‌ها و ریزمغذی‌ها طبقه‌بندی کرد. درشت مغذی‌ها و ریزمغذی‌ها هر دو از مواد مغذی ضروری برای رشد گیاه هستند. عناصر ضروری برای رشد گیاه در هیدروپونیک به شرح زیر است:
- نیتروژن
- پتاسیم
- فسفر
- کلسیم
- منیزیم
- گوگرد
- آهن
- منگنز
- مس
- روی
- مولیبدن
- بور
- کلر
بسیاری از فرمول‌های غذایی ممکن است حاوی برخی از «عناصر مفید» مانند نیکل (Ni)، کبالت (Co)، سیلیس (Si) یا سلنیوم (Se) باشند. گرچه اینها «ضروری» نیستند و می‌توانند برای بسیاری از محصولات مفید باشند. برای سیستم هیدروپونیک، باید این سه ترکیب مغذی را برای بارور کردن فرمول غذایی هیدروپونیک داشته باشید:
- ترکیب NPK
- نیترات کلسیم
- نمک اپسوم (سولفات منیزیم)
بقیه مواد مغذی اولیه برای گیاهان نیتروژن، فسفر و پتاسیم است. مدیریت عالی مواد مغذی هیدروپونیک زمانی اتفاق می‌افتد که موارد زیر عملی شوند:
- از مواد مغذی گیاه آگاهی داشته باشید و بدانید از کجا می‌آیند.
- تأمین مقادیر کافی مواد مغذی برای گیاهان
- تأمین نسبت صحیح عناصر غذایی گیاه
- نظارت بر هر ماده مغذی گیاه در زمان معین
به‌طورکلی 17 عنصر برای اکثر گیاهان ضروری است: کربن، هیدروژن، اکسیژن، نیتروژن، آهن، مس، روی، منگنز، مولیبدن، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، گوگرد، بور، کلر و نیکل. به جز کربن (C) و اکسیژن (O) که از اتمسفر تأمین می‌شوند، عناصر غذایی ضروری از محیط رشد به دست می‌آیند. سایر عناصر غذایی مانند سدیم، سیلیکون، وانادیم، سلنیوم، کبالت، آلومینیوم و ید نیز مفید هستند. زیرا برخی از آنها می‌توانند رشد را تحریک کنند یا اثرات سمی عناصر دیگر را جبران کنند.
هنگام تهیه کود هیدروپونیک، کدام عوامل را باید در نظر بگیریم؟
- کیفیت آب
- مواد مغذی موردنیاز و غلظت آنها
- تعادل مواد مغذی
- سطح pH محلول مغذی هیدروپونیک
هدایت الکتریکی (EC) محلول مغذی هیدروپونیک
هدایت الکتریکی (EC) یک روش غیرمستقیم برای اندازه‌گیری غلظت محلول غذایی است. یک EC متر هدایت الکتریکی محلول غذایی را اندازه‌گیری می‌کند. یک EC متر می‌تواند برای اطمینان از اینکه محلول غذایی شما به غلظت صحیح ساخته شده و در طول زمان در این سطح باقی می‌ماند، مفید باشد. این به جلوگیری از غلیظ شدن بیش از حد محلول غذایی کمک می‌کند.
اهمیت دما و کیفیت آب در هیدروپونیک
نیازهای یک گیاه ممکن است تحت شرایط مختلف محیطی مانند آب‌وهوا، فصل و دما تغییر کند. در همه سیستم‌ها، دمای آب هیدروپونیک حیاتی است. دمای ایده‌آل آب برای سیستم هیدروپونیک بین 18 تا 26 درجه سانتی‌گراد است.
فرمول غذایی هیدروپونیک باید در دمای ثابت نگهداری شود. برای فصل زمستان، می‌توانید آب‌گرم‌کن‌های مینیاتوری را داخل مخزن قرار دهید تا محلول غذایی گرم بماند. برای تابستان، نگهداشتن مخزن در یک منطقه سایه‌دار و پرکردن دوره‌ای آن با آب خنک برای جلوگیری از گرم‌شدن بیش از حد کافی است.
محلول مغذی هیدروپونیک دارای مواد معدنی در آب خام و مواد مغذی اضافه شده با کود است. انتخاب کودها و غلظت آنها در کود هیدروپونیک به کیفیت آب خام بستگی دارد. بنابراین، آزمایش آب خام قبل از تصمیم‌گیری در مورد فرمول کود ضروری است.
کیفیت آب یک عامل تعیین‌کننده مهم در سیستم هیدروپونیک است. آب «حامل» اساسی در سیستم هیدروپونیک است زیرا مواد مغذی را برای گیاهان حل کرده و انتقال می‌دهد. بااین‌حال، آب همچنین بسیاری از ناخالصی‌ها را که می‌تواند برای گیاهان مضر باشد، در خود حل می‌کند.
مشکلات ناشی از دمای بالا محلول مغذی هیدروپونیک
دمای بالای محلول غذایی مشکلات مختلفی را برای گیاهان هیدروپونیک ایجاد خواهد کرد. دمای آب خیلی بالاتر از محدوده بهینه باعث ایجاد تنش گرمایی برای گیاهان می‌شود. ریشه‌های گیاهی که در معرض دمای بالای محلول غذایی قرار می‌گیرند، خاموش می‌شوند و به‌مرورزمان از بین می‌روند. برخی از علائم عبارت‌اند از: پژمردگی، عدم باردهی گیاهان، ریزش گل‌ها، لکه‌های نرم و قهوه‌ای روی میوه‌های موجود و پیچ‌وتاب شدن بوته‌ها. سطح پایین اکسیژن محلول باعث لزج و سیاه شدن ریشه‌ها می‌شود و در نهایت آنها را از بین می‌برد.
pH محلول مغذی هیدروپونیک
سطح pH بهینه محلول غذایی هیدروپونیک 5.8 تا 6.3 است. ریزمغذی‌ها در سطوح pH پایین‌تر در دسترس هستند؛ اما وقتی سطح pH به زیر 5.5 کاهش می‌یابد، خطر سمیت ریز مغذی‌ها و همچنین اختلال در دسترسی به کلسیم و منیزیم را تهدید می‌کند.
در فرمول غذایی هیدروپونیک، به‌ویژه در سیستم‌های بسته، ریشه‌ها به‌راحتی بر سطح pH کود هیدروپونیک تأثیر می‌گذارند؛ بنابراین pH تمایل به نوسان دارد. محصولات مناسب برای اسیدی کردن محلول مغذی هیدروپونیک عبارت‌اند از: اسیدسولفوریک، اسید فسفریک و اسید نیتریک. البته سطح pH بهینه برای رشد گیاهان مختلف، متفاوت است. هر ماده غذایی بسته به سطح pH محلول غذایی با سرعت کمتر یا بیشتر توسط گیاهان جذب می‌شود.
سطح pH ایده‌آل برای سیستم هیدروپونیک 5.5-6.5 است (5.8-6.0 حتی بهتر است). در واقع، این سطح pH به‌اندازه‌ای اسیدی است که جلبک‌ها را از بین می‌برد و به‌اندازه‌ای قلیایی است که به گیاهان اجازه می‌دهد از مواد مغذی به طور مؤثر استفاده کنند.
جمع بندی
در این مقاله با فرمول غذایی هیدروپونیک و جنبه‌های مختلف آن آشنا شدید. هیدروپونیک به شما این توانایی را می‌دهد که سبزیجات مختلف را در یک بالکن یا گلخانه کوچک پرورش دهید. همچنین به شما این امکان را می‌دهد که آنها را در تمام طول سال در گرمای خانه خود پرورش دهید. آیا تا به‌حال از این فرمول برای رشد گیاهان استفاده کرده‌اید؟ تجربیاتتان را در زمینه هیدروپونیک با ما در میان بگذارید.
